Ustawa antysmogowa to odpowiedź na rosnący problem smogu w Polsce. Rozporządzenie obowiązuje już w kilkunastu województwach, a od stycznia 2025 roku również w województwie łódzkim wejdzie w życie zakaz użytkowania pozaklasowych kotłów. W artykule przedstawiamy, jakie zmiany niesie ustawa antysmogowa i jak skorzystać z dostępnych programów wsparcia.
Ustawa antysmogowa – ograniczenia na poziomie krajowym
W Polsce jakość powietrza od lat pozostaje poważnym problemem, szczególnie w sezonie grzewczym, kiedy nasila się zjawisko smogu. W związku z tym wprowadzono przepisy antysmogowe mające na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji i poprawę zdrowia mieszkańców. Jednym z najważniejszych narzędzi legislacyjnych jest ustawa antysmogowa, której celem jest eliminacja starych, pozaklasowych kotłów i ograniczenie stosowania paliw niskiej jakości.
W ramach ustawy zakazuje się spalania takich paliw jak:
- muły i flotokoncentraty węglowe,
- węgiel brunatny oraz paliwa z niego produkowane,
- węgiel kamienny o uziarnieniu poniżej 3 mm,
- biomasa o wilgotności przekraczającej 20%.
Zakaz ten jest wynikiem badań, które wykazały bezpośredni związek między smogiem a zdrowiem mieszkańców. Zanieczyszczenie powietrza prowadzi do zwiększonego ryzyka zachorowań na choroby układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, a także nowotwory. Przepisy są wdrażane stopniowo, aby umożliwić mieszkańcom dostosowanie się do nowych wymagań, np. poprzez wymianę starych kotłów na ekologiczne urządzenia grzewcze.
Ograniczenia obejmują nie tylko pozaklasowe kotły, ale również kominki. Zakaz palenia w kominkach jest częścią obowiązujących ustaw antysmogowych. Nie oznacza jednak całkowitej rezygnacji z kominków, ale narzuca konieczność ich modernizacji lub wyposażenia w specjalne filtry redukujące emisję. Kominki starszego typu mogą być używane jedynie jako dodatkowe źródło ciepła w sytuacjach awaryjnych, np. gdy nie działa podstawowy system grzewczy.
Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej o zagrożeniach związanych z zanieczyszczeniem powietrza: Smog – czym jest i jak powstaje?
Ustawa antysmogowa – wdrożenie w województwie łódzkim
Jednym z regionów w Polsce, który aktywnie wdraża ustawę antysmogową, jest województwo łódzkie. Od 1 stycznia 2025 roku miejscowe władze wprowadzają zakaz użytkowania kotłów pozaklasowych, co oznacza, że mieszkańcy muszą wymienić stare urządzenia na nowoczesne instalacje spełniające rygorystyczne normy ekologiczne. Dzięki temu znacząco zmniejszy się emisja szkodliwych substancji, takich jak pyły zawieszone czy benzo(a)piren, które są głównymi składnikami smogu.
Firma Immergas oferuje w tej sytuacji rozwiązania, które odpowiadają na potrzeby mieszkańców chcących dostosować się do nowych przepisów. Nowoczesne hybrydowe pompy ciepła Immergas to urządzenia spełniające wysokie standardy ekologiczne. Gwarantują tym samym efektywne i bezpieczne ogrzewanie. Wymiana kotłów obejmie w końcu wszystkie województwa w określonych terminach, więc warto zadbać o plan modernizacji już teraz.
(Przeczytaj także: Czym jest pompa ciepła All-in-One i kiedy warto się na nią zdecydować?)
Zakaz palenia w kominkach i kotłach – konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Nieprzestrzeganie przepisów wynikających z ustawy antysmogowej może wiązać się z poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. Zgodnie z przepisami osoba fizyczna lub kierownik kontrolowanego obiektu musi zapewnić dostęp do instalacji kontrolerowi uprawnionemu w zakresie ochrony środowiska.
Odmowa dopuszczenia kontrolera do paleniska, uniemożliwienie pobrania próbki czy nieokazanie wymaganej dokumentacji dotyczącej kotła stanowią poważne wykroczenia. Jeżeli osoba kontrolowana nie współpracuje, urzędnik ma prawo wezwać na miejsce policję.
Jeśli kontrola wykryje używanie pozaklasowego kotła lub spalanie nieodpowiedniego paliwa, właściciel obiektu może otrzymać mandat karny w wysokości do 500 złotych. Mandat może zostać nałożony jedynie przez służby takie jak policja, straż miejska czy gminna, które są uprawnione do wystawiania mandatów.
Przepisy uwzględniają również sytuacje, gdy właściciel wielokrotnie łamie ustawę antysmogową. Jeśli dana osoba co najmniej dwukrotnie zostanie ukarana za podobne wykroczenia, a w ciągu dwóch lat ponownie złamie przepisy, sąd może nałożyć karę aresztu. Recydywa jest szczególnie surowo traktowana w kontekście uporczywego użytkowania pozaklasowych kotłów i stosowania paliw niskiej jakości.
Alternatywne rozwiązania – do kiedy wymiana pieca na wsi i jak znaleźć dofinansowanie?
W obliczu wprowadzenia przepisów antysmogowych właściciele starych kotłów muszą zastanowić się nad nowymi rozwiązaniami. Jednym z najważniejszych programów wspierających wymianę przestarzałych źródeł ciepła jest program „Czyste Powietrze”, który oferuje dofinansowania na zakup nowoczesnych urządzeń grzewczych, takich jak kotły gazowe, pompy ciepła czy instalacje hybrydowe. Można także skorzystać z programu „Moje Ciepło” wspierającego ogrzewnictwo indywidualne.
Jeśli zastanawiasz się, do kiedy wymiana pieca na wsi lub w mieście będzie konieczna i ile masz czasu na zdobycie dofinansowania, śledź na bieżąco terminy określone przez ustawy antysmogowe dla poszczególnych województw. Aby dowiedzieć się więcej o dostępnych programach wsparcia finansowego, przeczytaj nasz artykuł poświęcony temu tematowi: Jak uzyskać dofinansowanie montażu pomp ciepła?
Ustawa antysmogowa ma na celu nie tylko ochronę środowiska, ale również zadbanie o zdrowie wszystkich mieszkańców. Jeśli nadal korzystasz ze starego kotła, koniecznie zacznij rozważać dostępne opcje modernizacji systemu grzewczego. W ten sposób unikniesz kar i przyczynisz się do poprawy jakości powietrza.
Idealnym rozwiązaniem są w tym przypadku hybrydowe pompy ciepła od Immergas. Urządzenia te łączą zalety pomp ciepła z tradycyjnymi kotłami gazowymi, co pozwala na oszczędność energii oraz zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Nowoczesne i ekologiczne urządzenia grzewcze to inwestycja w przyszłość, która zapewnia efektywne ogrzewanie oraz minimalizuje negatywny wpływ emisji na środowisko.
