Stary dom, kotłownia z piecem węglowym, rury o dużej średnicy, a na ich końcu żeliwne kaloryfery. To nie początek fikcyjnego kryminału, ale oparta na faktach historia właścicieli takich nieruchomości, dla których każdy sezon grzewczy jest horrorem. Tymczasem happy end jest w zasięgu ręki — nawet do starej instalacji można podłączyć nowoczesny piec gazowy. Jak to zrobić? Co jest potrzebne? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Ekonomia i ekologia, czyli po co wymieniać stare źródło ciepła
Żeliwne grzejniki i rury o dużej średnicy nie są domeną bardzo odległych czasów. Spotkać można je m.in. w budynkach z lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Czasami do takiej instalacji wciąż podłączone są stare, bezklasowe urządzenia grzewcze. Tzw. „kopciuchy” jakich nie można już używać w województwie mazowieckim, wielkopolskim, zachodniopomorskim czy lubelskim, a wkrótce zakaz obejmie całą Polskę. Niestosowanie się do wymogów może skończyć się wysokimi karami. Poza konsekwencjami finansowymi warto też pomyśleć o swoim zdrowiu.
Nowoczesne źródła ciepła takie jak kotły kondensacyjne nie tylko są wygodniejsze w obsłudze i bardziej ekonomiczne, ale też znacznie bardziej przyjazne dla zdrowia i środowiska. W wyniku spalania gazu ziemnego do atmosfery nie jest emitowany dym emitujący pyły, nie przyczynia się on więc w takim stopniu do powstawania smogu, jak np. dym powstały przy spalaniu węgla. Jednocześnie kocioł kondensacyjny można podłączyć do starej instalacji bez gruntownej ingerencji w nią.
Od czego zacząć podłączanie kotła gazowego do starej instalacji?
Prace przy modernizacji systemu ogrzewania w domu zacznij od przeglądu instalacji. Oceń stan rur i grzejników. Przyjrzyj się, czy nie widać na nich śladów korozji albo miejsc ewentualnych wycieków. Miej na uwadze, że chociaż stalowe rury wyglądają „solidnie” i mają dużą odporność mechaniczną, to ich podatność na korozję jest znacznie większa niż np. rur miedzianych.
Upewnij się, że wszystkie połączenia i złącza są szczelne — w przeciwnym razie takie uszkodzenia mogą być powodem spadku ciśnienia w instalacji oraz miejscem, gdzie ucieka ciepło. Skoro wspominamy o stratach ciepła — prześledź przebieg rur i skontroluj, czy ich niezaizolowane fragmenty nie przebiegają przez pomieszczenia, które nie potrzebują ogrzewania. Sprawdź również przepływ. Nagromadzone przez lata osady i kamień kotłowy mogą go ograniczać. Sprzyja temu chropowata faktura stali.
Aby dostosować instalację do nowoczesnego kotła kondensacyjnego, może być potrzebna wymiana niektórych starych elementów takich jak mocno zardzewiałe lub zniszczone rury albo nieszczelne bądź nieodpowiednie złączki i zawory. Jeśli instalacja nie wymaga większych zmian, zrób płukanie instalacji i załóż przynajmniej nowe filtry.
Instalacja gazowa w starym domu. Jak poprawić kompatybilność?
Jeśli masz już wybrany model kotła kondensacyjnego, możesz przeprowadzić dokładniejszą analizę stanu instalacji uwzględniającą dostosowanie średnicy rur czy instalację zaworów termostatycznych z głowicami na grzejnikach. Wówczas precyzyjniej policzysz, ile elementów musisz wymienić.
Weź pod uwagę, że stare instalacje grzewcze, zwłaszcza te oparte na systemach grawitacyjnych, często działają przy niższym ciśnieniu w porównaniu z nowoczesnymi systemami pompowymi. Dlatego kotły kondensacyjne wymagają odpowiednich zabezpieczeń i komponentów. Są one np. wyposażone w zamknięte naczynie ciśnieniowe (inaczej: naczynie wzbiorcze membranowe), które stabilizuje ciśnienie w systemie.
Wyższe ciśnienie jest też powodem, dla którego nowoczesne kotły kondensacyjne mogą pracować tylko w układach zamkniętych (w przeciwieństwie do kotłów na paliwa stałe, które mogły pracować w systemach otwartych). Ich zaletą jest bardziej efektywne wykorzystanie energii, mniejsze obciążenie systemu grzewczego, bezpieczeństwo oraz mniejsze ryzyko korozji i dłuższa żywotność.
Jeśli stara instalacja nie miała takiego elementu jak zamknięte naczynie ciśnieniowe, może być konieczne jego dodanie, aby uniknąć nadmiernych skoków ciśnienia. Podobnie jest z zaworami bezpieczeństwa — te starsze mogą być niewystarczające do nowoczesnych standardów lub po prostu nie są już sprawne.
Podłączenie kotła kondensacyjnego do systemu kominowego
Bardzo istotne w kontekście modernizacji źródła ogrzewania jest właściwe odprowadzanie spalin z kotła gazowego. Szczególnym przypadkiem jest kocioł kondensacyjny, którego cechą szczególną jest odzyskiwanie ciepła ze spalin. Urządzenie jest tak skonstruowane, aby nie pozwalało na marnowanie energii cieplnej wypuszczanej razem z parą wodną przez komin, ale wykorzystywało ją do ogrzania wody w instalacji C.O. albo C.W.U. Dzięki temu kotły kondensacyjne są więc wydajniejsze i bardziej ekonomiczne. Muszą być jednak wykonane z materiałów odpornych na działanie kwasów — woda skroplona ze spalin ma bowiem odczyn kwaśny.
Stal kwasoodporna będzie też potrzebna w kominie. Najczęściej nie ma potrzeby przebudowywania systemu kominowego. Wystarczy włożyć do środka koncentryczny wkład kominowy ze stali nierdzewnej kwasoodpornej. Jeśli nie pasuje standardowy, można poprosić o wykonanie go na zamówienie. Komin może też mieć bardzo nietypowy kształt, wówczas należy rozważyć trzy opcje: modernizację, obejście przeszkody kolanami albo wyprowadzenie systemu kominowego przez zewnętrzną ścianę budynku (o ile kocioł nie przekracza 20kW).
Rola wykwalifikowanego specjalisty przy planowaniu instalacji
Pamiętaj, że jakiekolwiek prace przy instalacji gazowej powinien wykonywać wykwalifikowany specjalista posiadający odpowiednie uprawnienia. W przypadku systemów gazowych niewłaściwe wykonanie podłączeń może prowadzić do poważnych zagrożeń, takich jak wycieki gazu.
Ponadto instalator doradzi, jakie zmiany są konieczne, aby dostosować starą instalację do wymagań nowoczesnego kotła kondensacyjnego. Specjalista nie tylko oceni stan instalacji, ale też doradzi ewentualną wymianę rur, instalację zaworów bezpieczeństwa, dostosowanie ciśnienia i temperatury czy modernizację grzejników. Pomoże też w doborze kotła kondensacyjnego o mocy adekwatnej do zapotrzebowania budynku na ciepło.
