Czy wiesz, że zanim instalacje cyrkulacyjne zyskały popularność w domach jednorodzinnych, były powszechnie wykorzystywane w hotelach i biurowcach? Nie są więc nowinką technologiczną, są za to doskonale dopracowane. Jeśli szukasz sposobu na zwiększenie komfortu i ekologicznego charakteru swojego domu, z poniższego tekstu dowiesz się więcej o tym, czym jest cyrkulacja ciepłej wody użytkowej i jak ją zamontować.
Co to jest cyrkulacja ciepłej wody użytkowej?
Odkręcasz kran pod prysznicem i czekasz na ciepłą wodę. Czekasz i czekasz, ale wciąż płynie zimna. Dopiero po wylaniu kilku litrów, jej temperatura podnosi się i staje się na tyle przyjemna, że zaczynasz się myć. Taki scenariusz oznacza, że w budynku nie ma zamontowanej instalacji cyrkulacyjnej. Gdyby była, woda w kranie tuż po odkręceniu byłaby ciepła.
Instalacja cyrkulacyjna to system, który umożliwia ciągłe dostarczanie ciepłej wody do punktów poboru zlokalizowanych nawet w dużej odległości od zasobnika c.w.u. Duża odległość oznacza powyżej 3-5 metrów. Czas oczekiwania na ciepłą wodę w takim przypadku może wynieść nawet kilkanaście sekund, a jeśli punkt poboru zlokalizowany jest w odległości kilkunastu metrów np. na piętrze domu — nawet minutę lub dłużej. Cyrkulacja c.w.u. umożliwia komfortowe korzystanie z nagrzanej wody bez konieczności czekania na nią.
Jak działa instalacja cyrkulacyjna?
Zacznijmy od tego, że ogrzewając dom pompą ciepła, można to urządzenie wykorzystać także do przygotowywania c.w.u. Potrzebny do tego jest zasobnik c.w.u., czyli zbiornik, w którym gromadzona jest woda podgrzewana przez pompę ciepła. Zasobnik musi być odpowiednio dobrany do pompy. Ów dobór najlepiej zlecić wykwalifikowanemu specjaliście. Dopasuje on moduły w taki sposób, aby powierzchnia wężownicy, przez którą przepływa woda grzewcza oddając ciepło do wody w zasobniku i podgrzewając ją, była adekwatna do mocy pompy.
Rurami instalacji c.w.u., podgrzana woda z zasobnika, doprowadzana jest do punktów poboru, a więc baterii kuchennej, łazienkowej, prysznica czy wanny. W systemach bez instalacji cyrkulacyjnej, jeśli przez jakiś czas nie otwieramy zaworu, woda stojąca w rurach się wychładza. W systemach, gdzie c.w.u. cyrkuluje, ciepła woda wraca do zasobnika tzw. przewodem powrotnym na którym zamontowana jest pompa cyrkulacyjna. Rura powrotna zwykle poprowadzona jest obok głównej rury ciepłej wody i łączy się z nią przy najodleglejszym od zasobnika punkcie poboru.
Pompa cyrkulacyjna co jakiś czas inicjuje ruch wody w instalacji. Schłodzona woda trafia do zasobnika, a na jej miejsce trafia woda podgrzana. Dzięki temu z odkręconego kranu od razu płynie woda o preferowanej temperaturze.
Obieg w takiej instalacji jest zamknięty. Woda nie cofa się z zasobnika do przewodu powrotnego dzięki zaworowi zwrotnemu.
Zalety instalacji cyrkulacyjnej
Wspomnieliśmy już, że zanim instalacje cyrkulacyjne zaczęły być montowane w budynkach mieszkalnych, były chętnie wykorzystywane np. w hotelach albo biurowcach. Wyobraź sobie bowiem długość rury pomiędzy zasobnikiem c.w.u. umieszczonym w kotłowni w piwnicy a baterią prysznicową w pokoju hotelowym na szóstym piętrze. Po roku nawet średniego obłożenia gośćmi ilość zimnej wody, jaka zostałaby spuszczona do kanalizacji w oczekiwaniu na ciepłą kąpiel, byłaby niewyobrażalna. W domu jednorodzinnym, chociaż na mniejszą skalę, można zaobserwować to samo zjawisko — marnotrawienia wody. Instalacja cyrkulacyjna jest na nie skutecznym rozwiązaniem.
Inne zalety cyrkulacji c.w.u. to:
- oszczędność na rachunkach za wodę i ścieki — zimna woda spuszczana prosto do kanalizacji to podwójna strata, bo nie tylko płacisz za pobraną, ale niewykorzystaną wodę, ale też za odprowadzenie jej do ścieków;
- komfort — odkręcasz kran i od razu możesz korzystać z ciepłej wody — umyć ręce, wziąć prysznic, umyć naczynia — bez czekania;
- zdrowie — wymieniając walory instalacji cyrkulacyjnej, trzeba wspomnieć o tym, że zapobiega ona rozwojowi bakterii takich jak Legionella. Systemy cyrkulacyjne, inicjując ciągły przepływ wody, pomagają zapobiegać stagnacji wody, co zmniejsza ryzyko rozwoju szkodliwych mikroorganizmów. Ma to też pozytywny wpływ na smak wody;
- ekologia — woda pitna, która płynie z kranu, musi zostać wcześniej oczyszczona i dostarczona do budynku. Jeśli spuszczamy ją do kanalizacji, nie tylko marnujemy samą wodę, ale też inne zasoby; dodatkowo, jeśli system cyrkulacji jest zasilany energią z odnawialnych źródeł, może się przyczynić do zmniejszenia emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych związanych z ogrzewaniem wody.
Klucz do oszczędności, czyli sterowanie pompą cyrkulacyjną
Aby cyrkulacja c.w.u. faktycznie przynosiła korzyści, instalacja musi być wyposażona w sterownik z programatorem, który zostanie odpowiednio ustawiony. Odpowiednio, czyli tak, żeby pompa cyrkulacyjna działała wtedy, gdy domownicy są w budynku i mogą potrzebować ciepłej wody oraz nie działała, gdy domowników nie ma albo np. śpią. Jeśli pompa będzie działała non stop, narazi właściciela na niepotrzebne koszty.
Możliwa jest także instalacja czujnika temperatury na przewodzie powrotnym. Gdy temperatura spadnie poniżej określonej wartości (np. będzie miała 5 stopni mniej, niż woda w zasobniku), wówczas pompa cyrkulacyjna się uruchomi.
Jeszcze innym sposobem na oszczędność na pracy pompy cyrkulacyjnej jest połączenie jej np. z włącznikiem światła w łazience. Trzeba przy okazji zaznaczyć, że cyrkulująca ciepła woda nie musi docierać do każdego punktu poboru. Projektując instalację, można poprosić hydraulika, aby doprowadził ją np. do kranów łazienkowych, ale do kuchennego już nie. I tak jak przykładowo włączając światło w łazience, automatycznie może włączyć się wentylacja, tak samo możliwe jest stworzenie takiego systemu, gdy włączając światło, zainicjujemy pracę pompy cyrkulacyjnej, aby ciepła woda płynęła w stronę kranu jeszcze zanim go odkręcimy.
Cyrkulacja c.w.u., wentylacja, ogrzewanie na etapie projektowania
Podobnie jak w przypadku systemów wentylacyjnych, gdzie rozróżniamy wentylację mechaniczną i grawitacyjną, ważne jest, aby również w systemie cyrkulacji c.w.u. zastosować rozwiązania zwiększające efektywność energetyczną. Należy więc podejść do projektowania i instalacji systemu z rozwagą, uwzględniając specyfikę budynku, potrzeby użytkowników oraz dostępne technologie. Wybór odpowiednich urządzeń, takich jak pompa cyrkulacyjna z zegarem czy czujnikiem temperatury, może znacząco wpłynąć na efektywność i ekonomiczność całego systemu.
Instalacja cyrkulacyjna to rozwiązanie pozwalające na znaczne zwiększenie komfortu, oszczędności wody oraz energii, dodatkowo przyczyniające się do poprawy jakości życia i zdrowia.
Warto też rozważyć połączenie systemu cyrkulacyjnego z pompą ciepła albo panelami fotowoltaicznymi lub panelami solarnymi, co może jeszcze bardziej zwiększyć jego ekologiczny i ekonomiczny potencjał. Holistyczne podejście do projektowania budynków, w którym o elementach takich jak cyrkulacja c.w.u., wentylacja oraz ogrzewanie, myśli się kompleksowo, pozwala na tworzenie domów, które są nie tylko bardziej komfortowe, ale też przyjazne dla środowiska.
