„Nasza pompa ciepła jest bezawaryjna”. Taka obietnica to jedynie chwyt marketingowy, a nie rzetelna deklaracja. W rzeczywistości każda technologia może zawieść. Dlatego lepiej zawczasu dowiedzieć się, jakie usterki mogą się zdarzyć, co je powoduje i jak można ich uniknąć, aby pompa ciepła działała efektywnie.
Awaria sprężarki w pompie ciepła
Pompa ciepła integruje wiele komponentów i pracuje w wymagających warunkach, takich jak zmienne temperatury, wilgoć czy zanieczyszczenia powietrza, które wpływają na jej wydajność i trwałość.
Awaria sprężarki — serca pompy ciepła — to największy postrach właścicieli tych urządzeń. Panuje bowiem przekonanie, że koszt nowej części wraz z wymianą może sięgnąć nawet połowy wartości całej instalacji. Jest w tym ziarno prawdy, bo w zależności od rodzaju pompy ciepła, producenta czy modelu, koszt sprężarki może wynieść od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Jednak tak poważne awarie zdarzają się rzadko i najczęściej w urządzeniach źle serwisowanych, przewymiarowanych lub użytkowanych niezgodnie z zaleceniami producenta.
Po czym poznać, że praca sprężarki wymaga Twojej uwagi? Zwróć uwagę na nietypowe dźwięki, takie jak buczenie, zgrzytanie czy metaliczne odgłosy dochodzące z urządzenia. Innym sygnałem może być wyraźny spadek wydajności systemu. Jeszcze innym — taktowanie albo pojawiające się kody błędów na wyświetlaczu. Kluczem do zapobiegania awariom jest więc monitorowanie pracy urządzenia.
Spadek wydajności pompy ciepła
Pompa ciepła ogrzewała dom sprawnie i efektywnie, aż nagle system przestał osiągać ustawioną temperaturę, czas ogrzewania się wydłużył, a rachunki za energię wzrosły. To typowe objawy spadku wydajności, który może mieć różne przyczyny: od zapowietrzonej instalacji po zbyt niskie ciśnienie czynnika roboczego czy problemy z elektroniką. Inne możliwe powody spadku wydajności to zanieczyszczone wymienniki ciepła albo niewłaściwy poziom czynnika chłodniczego np. na skutek nieszczelności systemu. Możliwa jest również awaria sprężarki, o czym wspomnieliśmy powyżej.
Działaniem zapobiegającym spadkowi wydajności pompy ciepła jest przede wszystkim jej regularna konserwacja. Zaleca się, aby raz w roku, najlepiej przed sezonem grzewczym, wykwalifikowany serwisant przeprowadził przegląd serwisowy urządzenia. Taka kontrola powinna obejmować:
- czyszczenie wymienników ciepła,
- sprawdzenie poziomu czynnika chłodniczego i ewentualne uzupełnienie go,
- kontrolę szczelności układu,
- sprawdzenie, czy instalacja nie jest zapowietrzona, a filtry są czyste,
- kontrolę przyłączy elektrycznych,
- test działania automatyki i poprawności ustawień.
Zamarzanie jednostki zewnętrznej
O zamarzaniu pomp ciepła można usłyszeć w kontekście urządzeń typu monoblok. Składają się one z jednej jednostki znajdującej się na zewnątrz budynku, w której są wszystkie elementy instalacji. Na skutek procesów termodynamicznych zachodzących w pompie ciepła, do budynku trafia już podgrzana woda, która zasila system centralnego ogrzewania lub przygotowuje ciepłą wodę użytkową. Znajomość podstawowych praw fizyki każe więc sądzić, że gdyby zimą praca pompy została przerwana na skutek np. przeciągającej się awarii zasilania, woda w urządzeniu zamarznie, zwiększy objętość i wywoła usterkę.
Na ogół jednak kilka godzin bez prądu przy umiarkowanym mrozie nie jest groźne dla pompy ciepła. Jednak by całkowicie wykluczyć ryzyko zamarzania, można zainwestować w dodatkowe zabezpieczenia, takie jak zasilanie awaryjne (UPS) albo zawory antyzamrożeniowe. Można także zastosować wymiennik ciepła i napełnić instalację mieszanką wody z glikolem, który chroni system przed skutkami niskich temperatur.
Zbyt głośna praca pompy ciepła
Poprawnie zainstalowana pompa ciepła nie powinna być głośna. Poziom mocy akustycznej emitowanej przez nowoczesne urządzenia, zazwyczaj mieści się w granicach 40–70 dB, co można porównać do normalnej rozmowy. Jeśli jednak hałas przekracza ten poziom, może być to sygnał informujący o:
- błędach montażowych (brak izolacji akustycznej, umieszczenie jednostki zewnętrznej zbyt blisko ścian, montaż na nierównym podłożu, źle dokręcone śruby mocujące),
- zużyciu komponentów, najczęściej wentylatora (zużycia łożysk, zniekształcenie łopatek, problemy z silnikiem),
- niewłaściwym doborze urządzenia — może zdarzyć się sytuacja, że moc pompy ciepła jest zbyt duża w stosunku do zapotrzebowania budynku na ciepło. Wówczas urządzenie może często włączać się i wyłączać (taktować).
Aby zapobiec problemom z generowaniem nadmiernego hałasu przez pompę ciepło, warto już przy montażu zadbać o odpowiednie wypoziomowanie urządzenia oraz izolację, np. stosując podkłady wibroizolacyjne. Ponadto należy dokładnie sprawdzić sugestie producenta w zakresie odległości od ścian, ogrodzeń i innych przeszkód odbijających dźwięk. Są one podane w instrukcji dołączonej do urządzenia.
Jeśli pompa ciepła taktuje, być może wystarczające będzie skorygowanie ustawień sterownika w celu wydłużenia cyklów pracy. Jeśli to nie pomoże, należy skonsultować z instalatorem poprawność wykonania instalacji.
Jak zapobiegać awariom pompy ciepła?
Najważniejsza zasada dotycząca prewencji to regularna konserwacja i przeglądy wykonywane przez wykwalifikowanych specjalistów. Systematyczne serwisowanie pozwala na wczesne wykrycie drobnych problemów, a tym samym zapobieganie sytuacjom, które mogą przerodzić się w poważniejsze awarie. Pierwszym krokiem w kierunku niezawodnej pracy pompy jest jej profesjonalny dobór i montaż.
W przypadku pomp ciepła Immergas regularne wykonywanie przeglądów technicznych, którymi zajmuje się serwisant Immergas, jest jednym z warunków uprawniających do przedłużenia gwarancji do 5 lat.
